Mens rea हा एक कायदेशीर वाक्प्रचार आहे जो एखाद्या व्यक्तीने जाणूनबुजून गुन्हा करत असताना मानसिक स्थितीचे वर्णन करण्यासाठी वापरले जाते. तो कायदा मोडण्याच्या सामान्य हेतूचा किंवा विशिष्ट गुन्हा करण्यासाठी पूर्वनियोजित योजनेचा संदर्भ घेऊ शकतो. एखाद्या आरोपीला चुकीच्या कृत्याबद्दल दोषी ठरवण्यासाठी, गुन्हेगारी अभियोक्त्याने कोणत्याही वाजवी संशयापलीकडे दाखवले पाहिजे की संशयिताने सक्रियपणे आणि जाणूनबुजून एखाद्या गुन्ह्यात भाग घेतला ज्याने दुसर्‍या व्यक्तीला किंवा त्यांच्या मालमत्तेला हानी पोहोचवली.

शब्द mens rea एडवर्ड कोक या इंग्रजी न्यायशास्त्रज्ञाच्या लेखनातून आले आहे ज्यांनी सामान्य कायद्याच्या पद्धतींबद्दल लिहिले. त्यांनी वकिली केली की "एखादे कृत्य एखाद्या व्यक्तीला दोषी ठरवत नाही जोपर्यंत [त्याचे] मन देखील दोषी नाही". याचा अर्थ असा की एखाद्या व्यक्तीने गुन्हेगारी कृत्य केले असले तरी, ती कृती मुद्दाम केली असेल तरच ती गुन्हेगारी कृतीसाठी दोषी आढळू शकते.

सोप्या भाषेत सांगायचे तर, mens rea ठरवते की कोणीतरी हेतुपुरस्सर किंवा चुकून गुन्हेगारी कृत्य केले. ही कल्पना सामान्यतः खून प्रकरणांना लागू होते. गुन्हेगाराची mens rea , किंवा हत्येच्या वेळी मानसिक स्थिती, त्यांना दोषी किंवा निर्दोष घोषित केले जाईल की नाही हे एक आवश्यक घटक आहे. दोषी ठरवण्यासाठी, वकिलाने हे सिद्ध केले पाहिजे की आरोपी पक्षाचा दुसर्‍या व्यक्तीचे जीवन संपवण्याचा काही हेतू किंवा इच्छा होती. दुसरीकडे, जर पुराव्याने मृत्यू हा अपघाती आणि अपरिहार्य असल्याचे दाखवले तर, दसंशयिताला निर्दोष घोषित करून मुक्त केले पाहिजे.

1962 मध्ये, अमेरिकन लॉ इन्स्टिट्यूटने पुरुष कारण चांगल्या प्रकारे परिभाषित करण्यासाठी मॉडेल पीनल कोड (MPC) तयार केला. त्यात म्हटले आहे की, कोणत्याही कृतीसाठी दोषी ठरण्यासाठी, संशयिताने अंतिम परिणाम काय होईल याची माहिती घेऊन किंवा इतरांच्या सुरक्षिततेचा विचार न करता बेपर्वाईने हे कृत्य केले असावे. या पात्रता पूर्ण करणार्‍या कृतींना हेतुपुरस्सर गुन्हा म्हणून पाहिले जाते, जरी गुन्हेगाराने त्यांच्या क्रियाकलाप बेकायदेशीर असल्याची माहिती नसल्याचा दावा केला तरीही. ही संकल्पना यूएस कायद्यांतर्गत येते ज्यात असे म्हटले आहे की "कायद्याचे अज्ञान किंवा कायद्याची चूक फौजदारी खटल्यासाठी संरक्षण नाही".

कोर्टात चाललेल्या प्रत्येक गुन्ह्याचे दोन घटक असतात: अॅक्टस रिअस , वास्तविक गुन्हेगारी कृत्य, आणि mens rea , ते कृत्य करण्याचा हेतू. अभियोजकांनी हे सिद्ध केले पाहिजे की या दोन्ही अटी दोषी ठरविण्यासाठी अस्तित्वात आहेत.