St. Patrik, glavni svetac zaštitnik Irske, i danas je jedna od njenih najplodnijih nacionalnih ikona. Sveti Patrik je rođen u rimskoj Britaniji otprilike 387. godine nove ere i misionar je akreditovan za preobraćenje Irske u hrišćanstvo.

Rođen u religioznoj porodici u Škotskoj, Patrik je u ranom životu bio pod velikim uticajem svog oca đakona i deda sveštenik. U dobi od šesnaest godina, mladog Patrika oteli su irski napadači i prodali u ropstvo u Irskoj. Primoran da radi kao pastir, često je patio od gladi i ekstremno hladnih uslova. Uprkos tome, svakodnevno se molio i njegova vjera u Boga je rasla. Nakon šest godina, Patrik je čuo glas koji mu je rekao da će uskoro otići kući i da je njegov brod spreman. Poslušavši ovaj glas, pobjegao je svom gospodaru i pobjegao iz Irske.

Nekoliko godina nakon povratka kući, Patrick je ispričao da je imao još jednu viziju, u kojoj je dobio pismo pod naslovom “Glas Iraca.” Dok je čitao pismo, čuo je kako ga Irci dozivaju ujedinjenim glasom, moleći ga da se vrati. Protumačio je ovaj san kao poziv na misijski rad u paganskoj Irskoj.

Vratio se na ostrvo kao svećenik, propovijedajući i obraćajući se 40 godina. Patrik je u početku naišao na otpor, pišući da su on i njegovi drugovi dvanaest puta hvatani i odvođeni kao zarobljenici, te da je jednom prilikom bio okovan iosuđen na smrt. Ipak, on i njegovi učenici su ustrajali.

Tijekom svog misionarskog rada, sveti Patrik je nastavio promovirati obraćenje Irske na kršćanstvo birajući crkvene službenike, stvarajući vijeća, osnivajući samostane i organizirajući Irsku u biskupije. Godine 431. Patrik je imenovan za biskupa Irske, a vjeruje se da je ostrvo zvanično pretvoreno u kršćanstvo 432.

Ropstvo u srednjem vijeku

U U ranom srednjem vijeku, eri koja se proteže pet stotina godina od petog do desetog vijeka u Evropi, ropstvo je bilo uobičajena i kontinuirana praksa. Invazije i ratovi karakterizirali su ovo haotično vrijeme, te je bio običaj da se ratni zarobljenici ili oni koji su uhvaćeni u napadima odvode u zarobljeništvo i porobljavaju. Keltska Irska nije bila izuzetak, a Dablin je bio centar trgovine robljem. Pošto nijedan pravni tekst koji se odnosi na irsko ropstvo u ovim vekovima ne postoji, naučnici se za uvid obraćaju kasnijim galskim rukopisima iz 11. veka nazvanim Brehonovi zakoni.

Prema Brehonskim zakonima, hijerarhijsko galsko društvo u Irskoj uključivalo je tri grupe ispod najniži od slobodnih ljudi koji su smatrani "neslobodnim". Ovim neslobodnim su uskraćena gotovo sva prava koja su davana plemenima, uključujući pravo na nošenje oružja i pravo da napuste plemensku teritoriju. Najniža od ovih grupa poznata kao fuidhir (izgovara se fwi-thee-er), uključujući i one zarobljene u ratu ili racijama. Ovi robovi su bili zauvijek vezani u službi i zabranjeno im je primanje naslijeđa ili posjedovanje zemlje. Sveti Patrik bi se sasvim sigurno smatrao fuidhirom tokom perioda njegovog ropstva.

Katolička crkva je aktivno nastojala da smanji praksu ropstva u svom misionarskom radu, a Sv. i sam je bio glasni zagovornik te prakse. Uprkos njegovim naporima, Irska je ostala jedno od posljednjih područja kršćanske Evrope koja je ukinula tu instituciju.

Iako naučnici osporavaju, većina dokumenata navodi da je Sveti Patrik preminuo 17. marta 460. godine. Dan njegove smrti je slavi se u mnoštvu zemalja kao Dan sv. Patrika, i obilježava kako dobra djela sveca tako i dolazak kršćanstva u Irsku. Danas, Dan svetog Patrika obilježavaju Katolička crkva, Anglikanska zajednica (posebno Irska), Istočna pravoslavna crkva i luteranska crkva. Iako se prvobitno slavio kao službeni praznik još u desetom stoljeću, Dan Svetog Patrika je postepeno postao komemoracija irske kulture općenito. Sada se smatra državnim praznikom u Republici Irskoj, Sjevernoj Irskoj, Montserratu, Labradoru i Newfoundlandu. Dan svetog Patrika takođe slave irske zajednice širom sveta u zemljama uključujući Veliku Britaniju, Kanadu,Sjedinjene Američke Države, Argentina, Australija i Novi Zeland.

St. Patrick's Day & Zločin

Sv. Proslave Dana Patrika širom svijeta rezultirale su raznim nasilnim i nenasilnim zločinima. Od istorijskog značaja je krvava pucnjava u Čikagu iz 1926. godine poznata kao masakr na dan Svetog Patrika. 16. marta, Alphonse “Scarface” Lambert pokušao je da zbriše rivalskog gospodara kriminala Jeana Arnauda i njegove ljude na zabavi povodom Dana Svetog Patrika koju je priredila Arnaudova snaja. Sam napad nije trajao duže od deset minuta, ali nije ostalo preživjelih.

Sv. Patrika se od ranih godina povezivalo s konzumacijom alkohola, jer je to bio jedan od rijetkih dana kada su ukinuta ograničenja pijenja u vrijeme posta. U moderno doba praznik se uglavnom karakterizira prekomjernim pijenjem. Zapravo, postao je jedan od najtežih i najopasnijih dana u godini za policiju i zajednice širom zemlje. Prema Ministarstvu saobraćaja Kolorada, Dan Svetog Patrika je jedan od dva dana u godini sa najvećom stopom hapšenja DUI. Procjenjuje se da je povećanje od 10% kršenja DUI uobičajeno tokom sedmice koja okružuje Dan sv. Ovaj procenat raste kada praznik padne na vikend, dostižući nevjerovatnih 25%. Istraživanje koje je napravila Nacionalna uprava za sigurnost saobraćaja na autoputu 2009. pokazuje da je na Dan sv.godine 37% vozača koji su učestvovali u saobraćajnoj nesreći imalo je nivo alkohola u krvi 0,08 ili više. U izvještaju se također navodi da je 47 od 103 osobe poginulo u nesreći koja je uključivala vožnju u pijanom stanju.

U skorije vrijeme, široko posjećena parada na dan Svetog Patrika u Hobokenu, New Jersey, otkazana je 2012. godine kao odgovor na alarmantno visoke stope kriminala prethodne godine. U 2011. godini uhapšene su 34 osobe, a u bolnicu je primljeno 166 osoba. Podnesene su i dvije prijave seksualnog napada, kao i 555 prijava za manje prekršaje kao što su javno opijanje i mokrenje. Takođe 2012. godine, masa u Baltimoru, Merilend, pretukla je, opljačkala i skinula pijanog turistu na ulici. Video zločina je postavljen na internet i brzo je postao viralan. Iako se tehnički odigrao u ranim jutarnjim satima 18. marta, ovaj visoko publicirani zločin dobio je naziv “Premlaćivanje na dan Svetog Patrika.”

Zloglasni irski zločini & Kriminalci

Irska je imala svoj priličan udio plodnih kriminalaca i opasnih članova bandi. Jedna od najkrvavijih disidentskih grupa u irskoj istoriji poznata je kao Irska republikanska armija (IRA), paravojna revolucionarna organizacija. Originalna IRA je formirana 1919. godine tokom Irskog rata za nezavisnost i bila je odgovorna za opsežnu gerilsku kampanju protiv britanske vladavine u Irskoj tokom cijelog rata. Potpisivanjem 1921Anglo-irski ugovor, koji je okončao rat i uspostavio Irsku kao samoupravnu dominaciju Britanskog carstva, izazvao je razdor unutar IRA-e. Oni koji su se protivili sporazumu u korist potpuno nezavisne Irske republike nastavili su koristiti ime IRA i borili se protiv svojih bivših drugova u građanskom ratu koji je trajao od 1922. do 1923. Iako je IRA protiv sporazuma na kraju poražena, glasna manjina nastavila se sukobljavati protiv britanskih i irskih snaga Slobodne države.

Od 1969. do 1997. IRA se raspala na nekoliko organizacija, koje su se sve zvale IRA. Povezanost IRA-e s terorizmom dolazi od jedne od ovih otcijepljenih grupa, općenito poznatih kao Privremena IRA. Ova organizacija se nadala da će nanošenjem dovoljno žrtava vojnicima javno mnijenje natjerati britanske snage da se povuku iz regije. Tradicionalne aktivnosti IRA-e uključivale su atentate, bombaške napade, trgovinu oružjem i drogom, otmice, iznude i pljačke. Vjeruje se da su ga djelomično finansirali američki simpatizeri, kao i zemlje poput Libije i terorističke organizacije uključujući Palestinsku oslobodilačku organizaciju (PLO).

Istraživanje sugerira da je Privremena IRA odgovorna za smrt kao čak 1.824 ljudi tokom The Troubles (1960-ih-1990-ih) u vrijeme značajnog sukoba u Sjevernoj Irskoj između nekoliko frakcija. Ova cifrapredstavlja 48,4% od ukupnog broja poginulih u sukobu. Značajni napadi uključuju bombaške napade Krvavog petka 1972. u Belfastu, tokom kojih su eksplodirale 22 bombe, ubivši devet ljudi i povrijedivši 130. Grupa je 1979. godine preuzela odgovornost za atentat na ujaka kraljice Elizabete II i trojicu njegovih pratilaca. Skoro dvije decenije kasnije, 1998. godine, IRA-in bombaški napad odnio je 29 života u Sjevernoj Irskoj. U julu 2005., glavno vijeće Privremene IRA-e objavilo je kraj svoje oružane kampanje, a ubrzo nakon toga počelo se raspuštati. Dvije male grupe odvojile su se od Privremene IRA-e i nastavile se baviti paravojnim aktivnostima.

Zločin irske dijaspore u SAD-u

Kao druga najveća grupa europskih predaka u Sjedinjenim Državama U državama, Irski Amerikanci čine skoro 12% ukupne populacije. Prema američkom popisu iz 2000. godine, 30,5 miliona Amerikanaca tvrdi da su irskog porijekla, što je skoro pet puta više od populacije Irske i Sjeverne Irske zajedno. Irsko-američke grupe pomogle su u oblikovanju američke istorije od njene kolonizacije, s preko 10 američkih predsjednika koji su tvrdili irsko porijeklo.

Kao i druge imigrantske zajednice u borbi u devetnaestom i dvadesetom stoljeću, irski Amerikanci u većim gradovima odgovorili su na oštre ekonomske uslove i političku marginalizaciju formiranjem sopstvenih sindikata organizovanog kriminala. Irska mafija je jedna od njihnajstarija od ovih grupa u Sjedinjenim Državama i učestvovala je u kriminalnim aktivnostima uključujući reketiranje, ubistva, otmice i trgovinu drogom od ranog devetnaestog veka. Među istaknutim irsko-američkim mafijašima u istoriji je vođa čikaške bande George "Bugs" Moran. Moran je bio Al Caponeov doživotni suparnik, a bio je poznat po svom učešću u masakru na Dan zaljubljenih i navodnoj popularizaciji "pucnjave iz vožnje". Također je bila istaknuta ličnost iz podzemlja Owney “The Killer” Madden, vodeći krijumčar prohibicije i vlasnik legendarnog speakeasyja The Cotton Club.

Za više o povijesti američkog organiziranog kriminala posjetite Muzejsku galeriju Mob Gallery, koja sadrži predmete koji se odnose na neke od najozloglašenijih mafijaša u Sjedinjenim Državama, kao i rekvizite i kostime iz popularnih filmova kao što su Scarface i Gangs of New York.