Mae'r cwestiwn sut i gosbi llofruddwyr wedi bod yn destun dadl ers canrifoedd; yn fwyaf amlwg p’un a yw’n gyfiawnadwy ai peidio i roi’r gosb eithaf ar rywun sydd wedi cymryd bywyd dioddefwr diniwed. I rai, nid oes amheuaeth y dylid lladd llofrudd – dyma fangre sylfaenol llygad am lygad neu fywyd am fywyd. Mae pobl sy'n credu hyn yn teimlo y dylai rhywun sydd wedi cymryd bywyd fforffedu ei fywyd ei hun. Mae eraill yn credu nad oes byth unrhyw gyfiawnhad dros roi rhywun i farwolaeth, a bod y gosb eithaf yr un mor anghywir â'r llofruddiaeth ei hun.

Un o'r cwestiynau mwyaf sy'n ymwneud â'r mater hwn yw a yw'r gosb eithaf yn atal eraill ai peidio. troseddwyr rhag cyflawni llofruddiaeth. Mae pobl sy'n cefnogi neu'n gwrthwynebu'r gosb eithaf wedi darparu'r hyn y maent yn ei honni fel prawf diffiniol i gefnogi eu safbwynt. Fodd bynnag, gyda'u harolygon gwrthgyferbyniol, mae'n anodd, os nad yn amhosibl, penderfynu a yw'n ataliad effeithiol ai peidio. Nid yw hyd yn oed y gymuned grefyddol yn cytuno am y gosb am lofruddiaeth. Mae rhai’n nodi bod y gosb eithaf wedi’i sefydlu o fewn Hen Destament y Beibl Cristnogol, tra bod eraill yn mynnu gan mai un o’r Deg Gorchymyn yw “Na ladd:” nid oes unrhyw fath o lofruddiaeth byth yn ganiataol. Mae dogfennau crefyddol eraill fel y Torah yn trafod y pwnc hwn, ond maen nhw bob amser yn ddarostyngedig iddodehongliad unigol.

Y prif ddewis amgen i'r gosb eithaf i lofruddwyr yw carchar. Mae hyn hyd yn oed yn ddadleuol oherwydd bod llawer o bobl yn teimlo bod cadw carcharor yn fyw ac y tu ôl i fariau am weddill eu bodolaeth yn wastraff arian trethdalwyr. Mae hyn hefyd yn arwain at y cwestiwn a all pobl sydd wedi'u carcharu mewn carchardai gael eu hadsefydlu ai peidio, ac ailymuno â'r byd rhydd fel aelodau cyfrifol a buddiol o gymdeithas.

Mae llawer o wledydd a oedd unwaith yn cefnogi'r gosb eithaf wedi'u cefnogi'n llawn erbyn hyn. gwahardd yr arferiad. Er ei fod yn dal yn gyfreithiol yn y rhan fwyaf o rannau o'r Unol Daleithiau, anaml y caiff ei ymarfer. Mae hyn yn gadael carchar fel y math mwyaf cyffredin o gosb i'r rhan fwyaf o lofruddwyr. Mae faint o amser y maent yn ei dreulio y tu ôl i fariau yn dibynnu i raddau helaeth ar yr amgylchiadau o amgylch y lladd. Mae llofruddiaeth gradd gyntaf yn cael ei chynllunio ymlaen llaw ac yn cael ei gwneud mewn ffordd oer, ofalus. Felly, mae'n gwarantu'r ddedfryd hiraf, yn aml bywyd heb barôl. Nid yw llofruddiaeth ail radd yn rhagfwriadol, a chyfeirir ato’n aml fel trosedd angerdd neu un sy’n digwydd mewn “gwres eiliad”. Gan nad yw'r drosedd hon yn dangos unrhyw falais o feddwl, yn gyffredinol mae'n derbyn cosb lai. Mae llofruddiaeth trydydd gradd yn ddamweiniol. Mae gan y troseddwr fwriad i niweidio ei ddioddefwr, ond nid ei ladd a chedwir y ffaith honno mewn cof yn ystod y ddedfryd.

YBydd pwnc y ffordd orau o gosbi llofruddwyr bob amser yn ddadleuol. Yr un peth y gall y rhan fwyaf o bobl gytuno arno yw bod yn rhaid gorfodi unrhyw berson sy'n cymryd bywyd dioddefwr diniwed i dalu ei ddyled i gymdeithas.